Z tekstu dowiesz się wszystkiego o skoliozie kręgosłupa, w tym co to jest skolioza, jakie są jej przyczyny, jakie typy skoliozy wyróżniamy i jakie są najlepsze metody jej leczenia. Poznasz znaczenie rehabilitacji, specjalnych ćwiczeń, korzystania z gorsetów ortopedycznych oraz możliwości operacyjnych, które są stosowane w bardziej zaawansowanych przypadkach skoliozy.
Zobacz również: Ortopedia, Ortopedia kręgosłupa – lek. Bartłomiej Bartoszcze, Ortopedia dziecięca, Fizjoterapia, Neurochirurgia
Skolioza – co to jest?
Skolioza kręgosłupa znana również jako skolioza lewostronna lub skolioza prawostronna to schorzenie charakteryzujące się zniekształceniem kręgosłupa, które obejmuje boczne wygięcie, zmianę kształtu krzywizn kręgosłupa oraz rotację kręgów. Jest to stan, w którym kręgosłup przybiera nienormalny kształt litery “C” lub “S”, co jest widoczne zarówno w pozycji stojącej, jak i przy schylaniu.
Skolioza kręgosłupa może wpływać na wygląd ciała, ale także na funkcjonowanie wewnętrznych organów i ogólną kondycję zdrowotną zarówno u dorosłych jak i u dzieci. Skolioza u dzieci nabiera szczególnego znaczenia, gdyż w tym okresie ich kręgosłupy są jeszcze w fazie rozwoju, więc schodzenie skoliozy kręgosłupa może mieć istotny wpływ na ich rozwój posturalny.
Przyczyny skoliozy
Skolioza kręgosłupa może być wynikiem różnych czynników, takich jak wady wrodzone, choroby mięśni lub układu nerwowego, niewłaściwe ustawienie miednicy, nierówna długość nóg. Skolioza kręgosłupa, zarówno skolioza lewostronna jak i skolioza prawostronna może również być idiopatyczna, co oznacza, że jej przyczyna jest nieznana.
Warto dodać, że skolioza u dzieci występuje z różną częstością u chłopców i dziewcząt, szczególnie przy noszeniu ciężkich przedmiotów (tornistrów szkolnych) na jednym ramieniu.
Rodzaje skoliozy
Schorzenie skoliozy kręgosłupa możemy podzielić na dwa główne rodzaje:
Skoliozy funkcjonalne
Ten rodzaj skoliozy kręgosłupa wynika z niewłaściwych nawyków posturalnych. Jest często odwracalna dzięki odpowiedniej terapii i ćwiczeniom zleconej przez lekarza. Skolioza u dzieci pojawia się dość często i zazwyczaj jest efektem niewłaściwych nawyków, takich jak nierównomierne obciążenie ciała.
Skoliozy strukturalne
W tym przypadku skoliozy kręgosłupa mowa tu o trwałym zniekształceniu kręgosłupa, które nie zawsze jest prostą kwestią zmiany postawy. Skoliozy strukturalne dzielą się na:
Skoliozy kostnopochodne
- Definicja: Są to skoliozy kręgosłupa spowodowane wrodzonymi lub nabytymi anomaliami w budowie kręgów kręgosłupa. Mogą one być wynikiem nieprawidłowości w rozwoju, takich jak niepełny rozwój kręgu lub jego złączenie z innym kręgiem.
- Charakterystyka: W skoliozach kostnopochodnych, deformacja kręgosłupa jest zwykle trwała i niepodatna na zmiany poprzez ćwiczenia czy zmiany postawy. Wady w budowie kręgów powodują asymetryczne obciążenie kręgosłupa, co prowadzi do jego skrzywienia.
- Leczenie: Leczenie skolioz kostnopochodnych często wymaga interwencji chirurgicznej, aby skorygować lub zrównoważyć deformację kręgów. Rehabilitacja i wsparcie ortopedyczne mogą być również stosowane jako wsparcie leczenia operacyjnego.
Skoliozy neuropochodne
- Definicja: Ten rodzaj skoliozy kręgosłupa wynika z zaburzeń neurologicznych, które wpływają na kontrolę mięśni i postawę ciała. Przykładami przyczyn mogą być porażenie mózgowe, dystrofie mięśniowe czy uszkodzenia rdzenia kręgowego.
- Charakterystyka: W tych przypadkach skrzywienie kręgosłupa jest spowodowane nierównomierną siłą mięśniową lub brakiem kontroli nad mięśniami, które normalnie wspierają i stabilizują kręgosłup. Skolioza neuropochodna może postępować w miarę rozwoju podstawowej choroby neurologicznej.
- Leczenie: Leczenie skoliozy neuropochodnej często obejmuje zarówno leczenie przyczyny podstawowej, jak i bezpośrednie leczenie skrzywienia. Może to obejmować rehabilitację, stosowanie gorsetów ortopedycznych, a w niektórych przypadkach interwencję chirurgiczną.
Skoliozy mięśniopochodne
- Definicja: Są to skoliozy spowodowane problemami z mięśniami wspierającymi kręgosłup, takimi jak nierówna siła mięśniowa lub osłabienie mięśni.
- Charakterystyka: W skoliozach mięśniopochodnych, nierównowaga w siłach mięśniowych wokół kręgosłupa powoduje jego stopniowe skrzywienie. Może to być wynikiem takich stanów, jak dystrofia mięśniowa lub inne choroby wpływające na funkcję mięśni.
- Leczenie: Podstawą leczenia skoliozy mięśniopochodnej jest fizjoterapia mająca na celu wzmocnienie osłabionych mięśni i równoważenie sił mięśniowych. Ćwiczenia, gorsety ortopedyczne i inne formy wsparcia mogą być stosowane w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta.
Jak objawia się skolioza?
Typowe objawy skoliozy kręgosłupa obejmują asymetryczne ustawienie barków, widoczne wygięcie kręgosłupa, wystający “garb” w przypadku schylania, nierówności w wysokości łopatek, a w przypadku skoliozy lewostronnej – zauważalne wygięcie kręgosłupa na lewą stronę, natomiast w przypadku skoliozy prawostronnej – w prawą. W przypadku skoliozy u dzieci, objawy skoliozy kręgosłupa mogą być subtelne, ale warto zwrócić uwagę na wszelkie asymetrie w budowie ciała.
Sposoby i przebieg leczenia skoliozy
Leczenie skoliozy kręgosłupa zależy od jej rodzaju i nasilenia. Obejmuje rehabilitację, ćwiczenia, w niektórych przypadkach gorsety ortopedyczne, a w zaawansowanych sytuacjach operację kręgosłupa. W przypadku zauważenia objawów skoliozy kręgosłupa warto skonsultować się z lekarzem, który indywidualnie dobierze sposób leczenia schorzenia.
W OrtoGo Centrum Medyczne możesz skorzystać z konsultacji z lekarzem ortopedą (ortopedia kręgosłupa), ortopedą dziecięcym oraz fizjoterapeutą. W zaawansowanych przypadkach pomoc znajdziesz również u neurochirurga.
Rehabilitacja i ćwiczenia
Ćwiczenia są kluczowym elementem leczenia skoliozy kręgosłupa, szczególnie skoliozy u dzieci. W przypadku skoliozy kręgosłupa piersiowego, specjalne ćwiczenia mogą pomóc w poprawie postawy i zredukować stopień skrzywienia kręgosłupa. Regularne ćwiczenia rehabilitacyjne, mogą znacznie poprawić funkcjonowanie kręgosłupa i zminimalizować dyskomfort związany ze skoliozą lewostronną.
- Indywidualnie dostosowane ćwiczenia: Ważne jest, aby ćwiczenia były dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta. Program ćwiczeń powinien uwzględniać stopień i typ skoliozy, wiek pacjenta, a także jego ogólną kondycję fizyczną.
- Ćwiczenia korygujące postawę: Dla pacjentów ze skoliozą kręgosłupa piersiowego, istotne są ćwiczenia skoncentrowane na poprawie postawy i zwiększeniu elastyczności kręgosłupa. Mogą to być ćwiczenia rozciągające, wzmacniające oraz te zwiększające zakres ruchu w kręgosłupie.
- Ćwiczenia symetryczne: Mają na celu równoważenie sił mięśniowych wokół kręgosłupa, co pomaga w zmniejszeniu skrzywienia i poprawie równowagi ciała.
- Ćwiczenia oddechowe: W przypadkach, gdy skolioza wpływa na klatkę piersiową, ćwiczenia oddechowe mogą pomóc w poprawie funkcji płuc i ogólnej wydolności oddechowej.
Basen
- Hydroterapia: Ćwiczenia w wodzie pozwalają na łagodniejsze angażowanie mięśni i stawów, co jest szczególnie korzystne dla osób ze skoliozą kręgosłupa. Woda stanowi naturalne oparcie, minimalizując obciążenie kręgosłupa.
- Wzmocnienie mięśni: Ćwiczenia w basenie wspierają budowanie siły mięśniowej, zwłaszcza mięśni grzbietu i brzucha, które są kluczowe dla utrzymania prawidłowej postawy.
- Zwiększenie zakresu ruchu: Woda umożliwia wykonywanie ruchów z większym zakresem, co przyczynia się do zwiększenia mobilności i elastyczności ciała.
Gorsety ortopedyczne
- Wsparcie dla kręgosłupa: Gorsety ortopedyczne są zaprojektowane tak, aby zapewniać wsparcie kręgosłupowi i redukować skrzywienie, szczególnie ważne w okresie wzrostu.
- Dostosowanie do indywidualnych potrzeb: Gorsety są często dopasowywane indywidualnie, aby zapewnić maksymalną skuteczność i komfort noszenia.
- Regularne kontrole i dostosowania: W miarę wzrostu pacjenta lub zmian w skrzywieniu kręgosłupa, gorsety mogą wymagać regulacji lub wymiany.
Operacja kręgosłupa
W zaawansowanych przypadkach skoliozy kręgosłupa, gdzie inne metody nie przynoszą poprawy, rozważana jest operacja kręgosłupa. Jest to ostateczność, stosowana w sytuacjach, kiedy skrzywienie jest poważne i zagraża zdrowiu pacjenta.
Jeśli zauważą Państwo niepokojące objawy, które mogą wskazywać na skoliozę kręgosłupa, serdecznie zachęcamy do skorzystania z konsultacji lekarskiej w OrtoGo Centrum Medyczne. Nasze placówki w Płocku oraz w Warszawie są przygotowane, aby zapewnić Państwu najwyższą jakość opieki medycznej. Nasz wykwalifikowany personel jest gotowy służyć pomocą i wsparciem, oferując profesjonalne podejście do diagnozy i leczenia.
Masz pytania? Skontaktuj się z nami – 22 100 45 20 lub 24 337 62 66.
