Krew pełni niezbędną rolę w organizmie każdego człowieka. Składa się z:
• krwinek czerwonych, czyli erytrocytów – są to bezjądrzaste komórki zawierające hemoglobinę, ich podstawową funkcją jest transportowanie tlenu z płuc do tkanek,
• krwinek białych, czyli leukocytów – podstawową rolą leukocytów jest udział w reakcjach obronnych (immunologicznych) organizmu. Do leukocytów zaliczają się: limfocyty, monocyty, makrofagi, neutrofile, eozynofile i bazofile,
• krwinek płytkowych, czyli trombocytów – odpowiadających za krzepnięcie krwi i skurcze naczyń krwionośnych,
• osocza – jest to płynna część krwi, jego główną funkcją jest transport składników odżywczych do komórek naszego ciała. Zawiera elektrolity, aminokwasy, witaminy, enzymy i kwasy organiczne.
Objętość krwi w organizmie dorosłego człowieka to około 5 litrów, daje nam aż 8% masy ciała przeciętnego człowieka. Oprócz wyżej wymienionych funkcji odpowiada ona również za transport wielu hormonów z gruczołów wydzielania wewnętrznego do odpowiednich narządów. Najpopularniejszą w Polsce grupą krwi jest A Rh+ – 32% Pacjentów, na drugim miejscu są Pacjenci z grupą 0 Rh+ -31%, a na trzecim miejscu znajduje się grupa B Rh+ – 15%. Najmniej popularne są grupy AB Rh+, O Rh-, A Rh-, B Rh-, a najrzadziej występującą grupą krwi w Polsce jest AB Rh- – zaledwie 1% Pacjentów.
Czym jest AGLUTYNACJA?
Aglutynacja jest procesem wykorzystywanym w celu określenia grupy krwi. Polega na pobraniu niewielkiej ilości krwi od Pacjenta i umieszczeniu jej na szklanej płytce, dodając odpowiednią surowicę. Badanie ma na celu określić, czy naniesiona na płytkę surowica spowoduje aglutynację – czyli sklejanie się krwinek (erytrocytów) następujące pod wpływem znajdujących się w dodanej surowicy przeciwciał. Do przeprowadzania badania używane są wzorcowe krwinki i wzorcowa surowica, co oznacza zawartość w surowicy odpowiednich przeciwciał – anty-A, anty-B lub obu z nich. Po dodaniu surowicy specjalista ocenia, czy zachodzi aglutynacja – jeśli proces nie następuje, oznacza to, że w kropli krwi nie występuje dany antygen.
Grupy krwi
Podział na grupy krwi jako pierwszy odkrył austriacki lekarz patolog i immunolog Karl Landsteiner, za co w 1930 roku został laureatem nagrody Nobla. Odkrył on, że w erytrocytach, czyli krwinkach czerwonych, występują dwa antygeny, które w zetknięciu z osoczem grupy krwi zawierającej odmienne antygeny, odpowiedzialne są za proces aglutynacji. Na podstawie swoich badań wyróżnił trzy grupy krwi: A, B oraz 0 (początkowo oznaczanej przez niego jako C). Za oznaczenie grup krwi, którego używamy do dziś, czyli wyodrębnienie grup: 0, A, B i AB odpowiedzialny jest polski lekarz, bakteriolog i immunolog, Ludwik Hirszfeld. Na całym świecie zostało ono przyjęte w 1928 roku, a oprócz tego dokonania Ludwik Hirszfeld znany jest także z oznaczenia czynnika Rh i odkrycia przyczyny konfliktu serologicznego. Najważniejszymi z punktu widzenia praktyki medycznego układami grupowymi krwi człowieka są: układ AB0, układ Rh i układ Kell.
Układ AB0
Układ AB0 (a-be-zero), czyli najważniejszy układ grupowy krwi człowieka, określany jest na podstawie antygenów znajdujących się na erytrocytach. Surowica krwi (czyli część osocza pozbawiona fibrynogenu) zawiera w sobie przeciwciała skierowane przeciwko antygenowi, którego nie ma w krwinkach. Wyróżniamy cztery grupy krwi: A, B, AB i 0. Dla grupy 0 występują przeciwciała anty-A i anty-B, dla grupy krwi A będą to przeciwciała anty-B, a dla grupy B – anty-A. Grupa AB charakteryzuje się brakiem przeciwciał.
- Grupa A – obecność antygenu A na erytrocytach
- Grupa B – obecność antygenu B na erytrocytach
- Grupa AB – obecność antygenów A i B na erytrocytach
- Grupa 0 – brak antygenów na erytrocytach
Czy wiesz, że grupa krwi ustalona w pierwszych miesiącach życia dziecka może być niewiarygodna? Antygeny pojawiają się już w 5.-6. tygodniu życia płodowego, natomiast do pełnej ich ekspresji dochodzi dopiero między 6.-18. miesiącem życia.
Dziedziczenie grupy krwi w układzie AB0
Układ Rh
Drugim niezwykle istotnym układem krwi człowieka jest układ Rh. Jego istotą jest oznaczenie antygenu D we krwi. Osoba posiadająca antygen D jest określana jako Rh dodatni (Rh+), Rh- to z kolei osoby nie posiadające antygenu D we krwi. Na obecność antygenu D w żaden sposób nie wpływa posiadanie antygenów A lub/i B, więc wszystkie grupy krwi (A, B, AB lub 0) mogą występować jako Rh+ lub Rh-.
Dziedziczenie grupy krwi w układzie Rh
Konflikt serologiczny
Jest to konflikt krwi między matką a płodem, który odziedziczył Rh dodatnie po ojcu. Jak to działa? Do konfliktu dochodzi między krwią matki z oznaczeniem Rh- a krwią dziecka, które odziedziczy oznaczenie Rh+ po ojcu. W takiej sytuacji zachodzi ryzyko, że organizm matki wyłapie tę różnicę i zacznie produkować przeciwciała skierowane przeciw antygenowi D.
Układ Kell
Układ Kell to trzeci istotny układ krwi człowieka. W układzie Kell występuje silnie immunogenny antygen-K. Przeciwciała anty-K powstają najczęściej w trakcie transfuzji, gdzie biorca K- otrzymuje krew K+, dlatego niezwykle ważne jest, by osoby z krwią K-ujemną miały przetaczaną wyłącznie krew K-ujemną. Przeciwciała anty-K mogą doprowadzić także do konfliktu serologicznego matką a nienarodzonym jeszcze dzieckiem.
W OrtoGo Centrum Medyczne badania określające grupę krwi możesz wykonać w naszych Punktach Pobrań:
Punkt Pobrań OrtoGo Centrum Medyczne Warszawa Praga Południe
ul. Wiatraczna 25 lokal U2
Warszawa 04-384 (Praga Południe)
Czynny w środy w godzinach 8:00 – 11:00
Punkt Pobrań OrtoGo Centrum Medyczne Płock
ul. Medyczna 8 lok. 138 na parterze (wejście od ulicy Honorowych Dawców Krwi)
Płock 09-400
Czynny w poniedziałki i środy w godzinach 7:00 – 10:00
Przypominamy również, że już wkrótce (jesienią 2021) nastąpi otwarcie nowej placówki OrtoGo Centrum Medyczne Warszawa Wola przy ulicy Wschowskiej 8, gdzie również będą mogli Państwo skorzystać z usług Punktu Pobrań.
Drogi Pacjencie! Pamiętaj również, że wyniki badań w OrtoGo Centrum Medyczne możesz odebrać na dwa sposoby:
- Osobiście w wersji papierowej.
- Przez portal internetowy – wersja elektroniczna.
Masz pytania dotyczące badań krwi lub Punktu Pobrań?
Zadzwoń do nas pod numer: 22 100 45 20
Dostępność i cennik wszystkich badań krwi sprawdzisz tutaj.
